همگرايی در اختلافات فروعی

آنچه تاکنون گفتیم در حوزه مسایل اعتقادی و معرفتی بود، ولی توافق بر سر فروع و مسایل عملی راحت‏تر و دست‏یافتنی‏تر است. زیرا گذشته از اینکه موارد اتفاق در فتواهای مجتهدان بسیار فراتر از موارد اختلافی است، هر یک از زن و شوهر و یا اعضای دیگر خانواده، در مسایل اختلافی مطابق فتوای مجتهدی عمل می‏کند که او را به عنوان مرجع و مفتی خود برگزیده است و در بسیاری از موارد، جز در برخی عمل هیچ یک، ارتباطی با دیگری پیدا نمی‏کند.
در موارد استثنا نیز، دو طرف به آسانی می‏توانند با هم کنار آیند. مثلاً در مورد طهارت و نجاست یک نفر از مجتهدی تقلید می‏کند که می‏گوید چیزی که با ادرار نجس شده است، با آب کر، یک بار شستن آن کافی است و دیگری مقلّد کسی است که دو بار شستن آن را لازم می‏داند و یا یکی می‏گوید برای تطهیر فرش و لباس و مانند آن فشار لازم است و دیگری چنین فتوا نمی‏دهد، در این صورت در جایی که اثر طهارت و یا نجاست به هر دو نفر ارتباط پیدا می‏کند و مورد ابتلای هر یک است،
می‏توانند به گونه‏ای عمل کنند که خواست هر کدام برآورده شود. مثلاً در مورد تعداد شستن دو بار بشویند و در مورد دوم نیز پس از آب‏ریزی آن را فشار دهند، و اگر در موارد نادری نیز بویژه در مسایل حقوقی قابل جمع نباشد و کار به نزاع بکشد هر حکمی که قاضی صادر کند برای هر یک از آنها لازم‏الاجراست، چه با فتوای مفتی او موافق باشد و یا نباشد.  
و در مورد اینکه ممکن است مرجع تقلید مرد، وظایفی را برای زن در قبال شوهر واجب بداند که مرجع تقلید زن آن را قایل نیست و یا برعکس، در این صورت روشن است که هر یک باید یا می‏تواند مطابق فتوای مفتی خود عمل کند و الزامی به رعایت فتوای مجتهد دیگری نیست مگر اینکه از روی دوستی و توافق اخلاقی این کار صورت پذیرد. یا از اول به عنوان حقوق ازدواج در عقد شرط شده باشد.
نتیجه اینکه: در مورد اختلافهای عملی و فروعی می‏توان به صورتی اقدام کرد که به تنازع و تعارضی بین اعضای خانواده کشیده نشود و در عین حال هر یک نیز مطابق وظیفه خود عمل کرده باشد. و در اختلاف نظرهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و روحی هم می‏توان با شیوه مدارا و تحمل روابط و مناسبات خوب و سالمی را با دیگران برقرار کرد. که برابر حدیث رضوی(ع) مدارا کردن صفتی است که باید فرد مؤمن از رسول خدا(ص) بیاموزد و در خود پیاده کند.  انسان مسلمان در سایه مدارا به سبب این دوگانگی‏های فکری و اختلافهای سلیقه‏ای و جزیی، به روابط خویشاوندی خود صدمه‏ای وارد نمی‏سازد، به دیدار آنان می‏رود و در وقت گرفتاری به آنها کمک می‏کند و در جهت رفع آن، صادقانه می‏کوشد و همواره مراقب است تا از بحث و جدل و مشاجرات بی‏حاصل و زیانبار در این گونه مسایل بپرهیزد و نسبت به دوگانگی‏های عقیدتی و اصولی نیز مطابق با اصول یاد شده، روابط خود را با نزدیکان غیر مسلمان و مخالف خود سامان می‏دهد.